TULPEN
MANIE
LEIDEN
Citizen Science
Tulpenmanie Leiden is begonnen!
Wethouder Ashley North start het Tulpenmanie Leiden citizen science project met het planten van de eerste tulpenbol.
Zaterdag 30 oktober 2021 heeft de aftrap van het Tulpenmanie Leiden project plaatsgevonden in de binnentuin van BplusC aan de Nieuwstraat in Leiden. Onder toeziend oog van wethouder Ashley North werden door kinderen uit de wijken de eerste biologische Masterpeace tulpenbollen geplant. Voordat dat dat echter zover was werden de tulpenbollen door de kinderen eerst nagetekend en op grootte gesorteerd. De verwachting is dat in het voorjaar het verschil in bollengrootte terug te zien valt in de groei en bloei van de tulpen. Biologische tulpenboer en bodemcoach John Huiberts zette uiteen waarom bodemonderzoek van groot belang is bij tulpenteelt zonder chemische bestrijdingsmiddelen. Ook gaf hij instructies over hoe de bollen het beste geplant konden worden. Wethouder Ashley North sprak alle aanwezigen enthousiast toe en vertelde dat de ambitie van dit Tulpenmanie Leiden project is om van Leiden één groot BioScience Park te maken.
De bollen worden gewogen en vervolgens op grootte gesorteerd
De biologische tulp "Tulipa Masterpeace" wordt gebruikt voor het Tulpenmanie Leiden project.
In de loop van 2022 zijn er verschillende activiteiten gepland zoals lezingen, DNA wandelingen, reizende exposities. Niet alleen rondom de jaarlijks terugkerende DNA dag (25 april), maar gedurende de maanden maart – september zullen er op verschillende BplusC lokaties wisselende exposities te zien zijn.
Burgers kunnen speciale Tulpenmanie zakjes kopen bij de winkel van de Hortus en tulpenbollen planten in hun eigen voor-, gevel-, en achtertuin of op het balkon. Eén op de 25 zakjes is zogenoemd een gelukszakje. In het voorjaar komen er dan geen 10, maar 9 rode Masterpeace tulpen op, plus één met afwijkende kleur. In dat geval is men de gelukkige winnaar. Het Leiden Centre voor Applied Science/Hogeschool Leiden zal met vernieuwend DNA onderzoek de aarde waar deze tulp groeit analyseren: zo wordt het onzichtbare bodemleven van Leiden in kaart gebracht.
Mede door de hulp van studenten Nils Ravensbergen en Frido van Rijnswou van SV Nucleus was de start van Tulpenmanie een succes! Ze boden de bezoekers o.a. tulpencakejes aan.
Biologische tulpenbollenkweker en bodemcoach, John Huiberts, spreekt over het belang van tulpenkweek zonder chemische bestrijdingsmiddelen.
De biologische Masterpeace tulpenbollen
Alle kinderen hielpen mee met het planten van de bollen.
De groei en bloei van de tulpen zal door iedereen in het voorjaar van 2022 gevolgd kunnen worden en op 25 april 2022, wereld DNA dag, zal door Arjen Speksnijder, lector metagenomics (Hogeschool Leiden/Naturalis), een lezing over biodiversiteit en DNA gegeven worden in BplusC (Nieuwstraat) om verdere achtergronden bij dit citizen science project te geven.
In juli worden de eerste resultaten van de bodemanalyse van het bovengenoemde citizen science project verwacht.
Het jaar van de Tuin heeft in de uitzending van 24 november 2021 verslag gedaan van deze feestelijke opening! Het fragment start op 11:15 min:
Foto's: Esmee van de Berg, SV Nucleus
Monstername na bloeitijd
Eind april 2022 zijn zowel bij de winnaars van het citizen science project (in de tuinen waar naast de rode tulpen een witte tulp groeide) als van alle Tulpenmanie kuipen bij de Hortus monsters genomen van de aarde rondom de uitgebloeide tulpenbollen. Uit deze monsters is al het DNA geïsoleerd en met metagenomics zijn alle micro- organismen in kaart gebracht. De analyses zijn uitgevoerd door het LCAB (Leiden Centre of Applied Sciences).
Arjen Speksnijder en studente Isa Wormsbecher van LCAB nemen monsters van de kuipen in de Hortus.
Bodemmonsters genomen in de tuinen van de winnaars.
De monsters worden in zakjes gestoken en de lengte van de tulpen wordt gemeten.
Studente Isa Wormbecher van het LCAB isoleert het DNA uit de bodemmonsters.
Het belang van bodemleven
De micro organismen in de bodem zijn 'de fabriek van het leven', ze verwerken organisch afval om het leven boven de grond in stand te houden, van planten tot dieren tot mensen. Ze reguleren het vangen en vrijkomen van koolstof en water; ze houden het ongedierte onder controle te houden en helpen vervuild land te ontsmetten. Terwijl andere vitale hulpbronnen zoals water en lucht voortdurend worden gerecycled en geregenereerd, kan bodemvorming tientallen jaren, zelfs eeuwen duren.
Hoe onderzoek je bodemleven?
De biodiversiteit in de grond heeft grote invloed op wat er boven de grond kan leven. Wanneer de biodiversiteit afneemt (door gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen of langdurige droogtes), is het uiterst moeilijk om het bodemleven te herstellen. Heel lang was het lastig om te bepalen welke micro-organismen er allemaal in de bodem leven. Sinds kort lukt dit makkelijker met nieuwe DNA technieken, nl met de zg. MinION. Met nieuwe kennis van het bodemleven kunnen biologische oplossingen bedacht en toegepast worden om problemen rondom het behoud van biodiversiteit op te lossen.
DNA helix
Het DNA alfabet bestaat uit 4 letters: A,C,G en T.
Sanger sequencing
Ouderwetse manier van DNA lezen: DNA wordt opgesplitst in kleine stukjes en gescheiden op gel.
Nieuwe test om DNA te lezen: MinION sequencing
De MinION maakt het mogelijk om op een nieuwe compacte manier DNA af te lezen. Het DNAmolecuul wordt in een super USB stick door een kleine porie of soort knoopsgat getrokken. De DNA letters kunnen gelezen of bepaald worden door de electrische weerstand in de porie te meten. Deze techniek is ontwikkeld door Oxford Nanopore Technologiesen en wordt o.a. door de Hogeschool Leiden /LCAB (Leiden Centre of Applied Sciences) verder ontwikkeld om dit makkelijker toepasbaar te maken bij analyses van bodemmonsters.
Resultaten Metagenomics
Eind april 2022 zijn bij de winnaars van het citizen science project (in de tuinen waar naast de rode tulpen een witte tulp groeide) monsters genomen van de aarde rondom de uitgebloeide tulpenbollen. Uit deze monsters is al het DNA geïsoleerd en met metagenomics zijn alle micro- organismen in kaart gebracht. De analyses zijn uitgevoerd door het LCAB (Leiden Centre of Applied Sciences).
Plaatsen van de winnende tuinen met de bloeiende Tulipa Masterpeace tulpen in Leiden waar bodemmonsters zijn genomen voor vernieuwend DNA onderzoek. De tuinen liggen verspreid over een groot gebied in Leiden (plus een tuin in Zoetermeer).